Στο σχολείο πραγματοποιείται Πρόγραμμα Διαμεσολάβησης. Σύμφωνα με αυτό, στην αρχή κάθε χρόνου μια ομάδα 20 περίπου μαθητών/τριων εκπαιδεύονται να γίνουν διαμεσολαβητές, ώστε να επιλύονται οι διαφορές των μαθητών/τριων με ενέργειες των ίδιων και χωρίς την παρέμβαση εκπαιδευτικών και γονέων. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές/τριες εξασκούνται στο διάλογο, μαθαίνουν με ουδετερότητα και ψυχραιμία να αντιμετωπίζουν τις διαφωνίες που προκύπτουν μεταξύ τους και έρχονται σε διαπραγματεύσεις με άτομα του σχολείου με τα οποία έχουν έλθει σε ρήξη.
Υπεύθυνοι καθηγητές για τη Διαμεσολάβηση στο σχολείο είναι η κα Κατσούλη Ζέττα (ΠΕ 02) και ο κος Κομηνός Δημήτρης (ΠΕ 02).
Οι μαθητές/τριες ενεργοποιούνται και συμμετέχουν στην εδραίωση σχέσεων συνεργασίας, αλληλοϋποστήριξης και αλληλοαποδοχής. Προωθείται η αυτενέργειά τους , ώστε να μπορούν να συζητούν τα προβλήματά τους και να τα επιλύουν, χωρίς την παρέμβαση εκπαιδευτικών.
Με τη διαμεσολάβηση ευνοούνται όχι μόνο οι ίδιοι οι διαμεσολαβητές, αλλά και όλοι οι εμπλεκόμενοι μαθητές που μαθαίνουν με διάλογο να επιλύουν τα προβλήματα και τις διαφορές τους. Επομένως, κριτήριο επιτυχίας θα αποτελέσει η εξομάλυνση των σχέσεων των μαθητών/τριων, η εξάλειψη –έστω και των ελάχιστων – περιστατικών βίας. Μακροπρόθεσμα, αναμένεται η μείωση ποινών, από την πλευρά των Διδασκόντων και της Διεύθυνσης, ως ένα δείγμα βελτίωσης των σχέσεων των μαθητών/τριων μεταξύ τους.
Περιγραφή της διαδικασίας Διαμεσολάβησης
Η διαδικασία της διαμεσολάβησης διακρίνεται για τον εκούσιο χαρακτήρα της και συνήθως ξεκινά με μια κοινή συνάντηση των 2 διαμεσολαβητών με τα 2 μέρη, που βρίσκονται σε διαφωνία, τα οποία, αφού ενημερωθούν αναλυτικά από τους διαμεσολαβητές για την όλη διαδικασία, παρουσιάζουν τις απόψεις τους για τη μεταξύ τους διαφορά. Στη συνέχεια, ακολουθούν 1-2 συνήθως συναντήσεις μεταξύ των 2 διαμεσολαβητών και των δύο μερών, προκειμένου να βοηθήσουν τα μέρη να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, μεταφέροντας από τη μία στην άλλη πλευρά προτάσεις και αντιπροτάσεις, πάντα, όμως, με την συναίνεσή τους. Ο ρόλος των διαμεσολαβητών είναι να θέσουν τις κατάλληλες ερωτήσεις στα δύο αντιμαχόμενα μέρη, ώστε να βοηθήσουν να εκφράσουν τους λόγους των διαφορών τους, καθώς και τα συναισθήματά τους. Απαραίτητο στοιχείο της διαμεσολάβησης είναι η αντικειμενικότητα, διότι οι διαμεσολαβητές δεν επιτρέπεται να δείξουν εύνοια στη μία από τις δύο πλευρές. Στο τέλος της διαδικασίας οι 2 διαμεσολαβητές συντάσσουν πρακτικό επίτευξης ή μη επίτευξης συμφωνίας, ανάλογα με το αν θα καταλήξουν ή όχι τα μέρη σε επίλυση της διαφοράς τους. Το πρακτικό επίτευξης συμφωνίας περιλαμβάνει, εκτός των άλλων στοιχείων, τη συμφωνία επίλυσης και υπογράφεται από όλους τους συμμετέχοντες στη διαδικασία.
Αποτελέσματα
Σημαντικότερο αποτέλεσμα της λειτουργίας του Προγράμματος Διαμεσολάβησης είναι η ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών. Μέσα από βιωματικές δραστηριότητες (όπως το να παίζουν ρόλους σε πιθανά σενάρια συγκρούσεων) ή τη συμμετοχή τους σε διαμεσολάβηση μεταξύ συμμαθητών /τριων τους, οι μαθητές/τριες αναπτύσσουν δεξιότητες όπως η ενσυναίσθηση, η αυτοεκτίμηση και η διαχείριση συγκρούσεων. Βελτιώνεται η κοινωνική αλληλεπίδραση και η συνεργασία μεταξύ τους δημιουργώντας ένα θετικό σχολικό κλίμα. Επομένως, βασικό όφελος των μαθητών/τριων μέσα από τη συμμετοχή τους στη διαμεσολάβηση είναι η καλλιέργεια της ομαδικότητας. Οι μαθητές/τριες μαθαίνουν να συνεργάζονται με συνομηλίκους τους ενισχύοντας τις κοινωνικές δεξιότητες τους.
Παιχνίδια Ρόλων-Ασκήσεις εξάσκησης
Ακολουθούν τρία υποθετικά σενάρια, όπου μέσα από το Παιχνίδι Ρόλων οι επίδοξοι διαμεσολαβητές εξασκούνται στην επίλυση των διαφορών των συμμαθητών/τριων τους.
Ιστορία Α
O Γιώργος και ο Κώστας είναι συμμαθητές στη Γ΄ Λυκείου.
Και οι δύο ενδιαφέρονται για τη συμμαθήτριά τους, τη Μαρία. Στα διαλείμματα και τα δύο αγόρια προσπαθούν να πλησιάσουν τη Μαρία, της πιάνουν την κουβέντα, επιδιώκουν να περνούν χρόνο μαζί της. Τα δύο αγόρια έχουν καταλάβει πως υπάρχει αντίζηλος, επειδή, όμως, δεν είναι φίλοι και δεν μιλούν ιδιαίτερα μεταξύ τους, δεν έχουν ξεκαθαρίσει τις προθέσεις τους ο ένας στον άλλο, ούτε τι σκέφτονται να κάνουν με τη Μαρία.
Ένα απόγευμα, μετά το φροντιστήριο, ο Γιώργος συναντά τη Μαρία στην πλατεία, της προτείνει να πιούν μαζί καφέ και εκεί δείχνει ανοιχτά το ενδιαφέρον του για εκείνη. Η Μαρία φαίνεται να ανταποκρίνεται. Δύο μέρες μετά, το μαθαίνει αυτό ο Κώστας, εφόσον κάποιοι γνωστοί του είδαν το ζευγάρι στην πλατεία. Το άλλο πρωί, στο σχολείο, ο Κώστας επιτίθεται λεκτικά στον Γιώργο, ο οποίος με τη σειρά του, απαντά εξίσου επιθετικά στον Κώστα. Σύντομα, η κατάσταση βγαίνει εκτός ελέγχου και τα δύο αγόρια είναι έτοιμα να πιαστούν στα χέρια.
Τους χωρίζει μία καθηγήτρια που βρίσκεται στο προαύλιο και αποφασίζει να αναφέρει την περίπτωση στον συντονιστή διαμεσολαβητών. Η καθηγήτρια μετά από σύντομη συζήτηση με τα αγόρια, πείθει τους δύο μαθητές να αφήσουν ένα σημείωμα στο κουτί της διαμεσολάβησης. Ο συντονιστής διαβάζει το μήνυμα, πλησιάζει τον Γιώργο και τον Κώστα, καθώς είναι αποφασισμένοι να δοκιμάσουν να λύσουν τις διαφορές τους στη διαμεσολάβηση. Ξεκινάμε από τη στιγμή που ο Γιώργος και ο Κώστας μπαίνουν μέσα στο δωμάτιο της διαμεσολάβησης.
Ιστορία Β
Η Χριστίνα και ο Γεράσιμος είναι συμμαθητές στη Β΄ Λυκείου.
Ανήκουν στο ίδιο τμήμα και είναι και οι δύο άριστοι μαθητές. Μεταξύ τους, όλα τα χρόνια του σχολείου, υπήρχε ανταγωνισμός για τους βαθμούς και τις διακρίσεις. Τον ανταγωνισμό όξυναν, άθελά τους, ορισμένοι καθηγητές που συχνά έκαναν σύγκριση των δύο παιδιών και των σχολικών τους επιδόσεων.
Πρόσφατα ξεκίνησε στο σχολείο τους ένα Πρόγραμμα Θετικών Επιστημών, στο οποίο θα συμμετάσχει ορισμένος αριθμός μαθητών από τη Β΄ Λυκείου. Τα δύο παιδιά καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ενταχθούν σε αυτό, γνωρίζοντας πως οι θέσεις είναι περιορισμένες. Ωστόσο, η Χριστίνα παρατηρεί πως το τελευταίο διάστημα η μητέρα του Γεράσιμου έρχεται συνέχεια στο σχολείο και μιλάει με τους καθηγητές του προγράμματος. Επίσης, μαθαίνει από άλλους συμμαθητές της πως ο Γεράσιμος στο διάλειμμα την διαβάλλει και έχει πει χαρακτηριστικά: «τα κορίτσια δεν καταλαβαίνουν Μαθηματικά, είναι άχρηστα. Η Χριστίνα να πάει να γίνει κομμώτρια». Η Χριστίνα αρχίζει να διαδίδει στο σχολείο πως ο Γεράσιμος θα μπει στο Πρόγραμμα των Θετικών Επιστημών, χάρη στις επισκέψεις της μαμάς του στο σχολείο.
Τελικά, η Χριστίνα, πιεσμένη από τον ανταγωνισμό και επειδή θεωρεί τα σχόλια του Γεράσιμου σεξιστικά και υποτιμητικά, αποφασίζει να αφήσει ένα σημείωμα στο κουτί της διαμεσολάβησης. Ο συντονιστής διαβάζει το μήνυμα, πλησιάζει τον Γεράσιμο και τον ρωτάει αν θα ήθελε να λύσει το ζήτημα με τη Χριστίνα, στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης. Εκείνος δέχεται. Ξεκινάμε από τη στιγμή που ο Γεράσιμος και η Χριστίνα μπαίνουν μέσα στο δωμάτιο της διαμεσολάβησης.
Ιστορία Γ
Η Κατερίνα και ο Παναγιώτης είναι συμμαθητές στην Α’ Λυκείου.
Κάνουν παρέα, κάθονται στο ίδιο θρανίο, κάτι που συνέβαινε και όλα τα χρόνια του Γυμνασίου. Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό, η Κατερίνα αρχίζει να διευρύνει τον φιλικό της κύκλο, προσπαθώντας να συναναστρέφεται και με άλλα παιδιά.
Ο Παναγιώτης σταδιακά καταλαβαίνει πως η Κατερίνα έχει αλλάξει συμπεριφορά απέναντί του. Είναι πιο επικριτική, κοροϊδεύει τον γραφικό του χαρακτήρα, την υπογραφή του, τις σχολικές του επιδόσεις. Τα Σαββατόβραδα η Κατερίνα κανονίζει εξόδους με τους νέους της φίλους, χωρίς να προσκαλεί ποτέ τον Παναγιώτη. Ο Παναγιώτης προσπαθεί να ζητήσει εξηγήσεις από την Κατερίνα, εκείνη όμως γελάει και του απαντάει πως όλα είναι στη φαντασία του και τον θεωρεί καλό της φίλο.
Ένα μεσημέρι, μετά το μάθημα της Γυμναστικής, ο Παναγιώτης περνάει έξω από τα αποδυτήρια των κοριτσιών και ακούει την Κατερίνα να συζητάει με τη φίλη της την Πηνελόπη. Η Πηνελόπη λέει χαρακτηριστικά: «Κατερίνα, πρέπει να ξεκόψεις από τον Παναγιώτη. Είναι Αλβανός. Θες να σε κοροϊδεύουν και εσένα τα υπόλοιπα παιδιά;».
Ο Παναγιώτης, προβληματισμένος και στενοχωρημένος γιατί η Κατερίνα αρνείται να συζητήσει οτιδήποτε μαζί του, αποφασίζει να αφήσει ένα σημείωμα στο κουτί της διαμεσολάβησης. Ο συντονιστής διαβάζει το μήνυμα, πλησιάζει την Κατερίνα και την ρωτάει αν θα ήθελε να λύσει το ζήτημα με τον Παναγιώτη, στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης. Εκείνη τελικά δέχεται. Ο Παναγιώτης και η Κατερίνα μπαίνουν μέσα στο δωμάτιο της διαμεσολάβησης.