Την Τρίτη 6 Μαΐου 2025 στο πλαίσιο διάχυσης των πρακτικών του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+ KA121, η Φιλόλογος κα Τσαχτσαρλή Αικατερίνη παρουσίασε, με τη συνδρομή του τμήματος Β1, δειγματική διδασκαλία με ετεροπαρατήρηση από εκπαιδευτικούς του Λυκείου της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης. Το διδακτικό σενάριο είχε ως θεματικό του άξονα τη διερεύνηση της Πολιτειότητας στην Αντιγόνη του Σοφοκλή και στις σύγχρονες διασκευές της από τον Μπρεχτ και Ανούιγ.
Οι μαθητές συνέλεξαν και αξιολόγησαν διαθεματικές γνώσεις και πληροφορίες ώστε να έχουν τη δυνατότητα σε δεύτερο στάδιο να προχωρήσουν στην παραγωγή κριτικού λόγου και σχολιασμού στο πλαίσιο ερμηνείας του αρχαίου κειμένου. Αξιοποιήθηκε η κειμενοκεντρική –ερμηνευτική μέθοδος διδασκαλίας, σύμφωνα με τις οδηγίες του αναλυτικού προγράμματος σπουδών για τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας από το πρωτότυπο με την ενεργή συμμετοχή των μαθητών.
Αρχικά η ολομέλεια της τάξης εντόπισε και σχολίασε τις βασικές παραμέτρους της πολιτειότητας στην Αντιγόνη του Σοφοκλή και διερευνήθηκε η ηθική και νομική διάστασή της ως προς τη σχέση του πολίτη με την κρατική εξουσία. Αξιοποιήθηκε ως πρόσθετο υποστηρικτικό υλικό οπτικοακουστικό απόσπασμα από τις πρόβες της θεατρικής παράστασης της Σοφόκλειας Αντιγόνης στην Ηλιούπολη το 2018 καθώς και το σημείωμα του Μπλάνα που συνδέει την πολιτειότητα και το δίκαιο με την ορθοφροσύνη. Ανακλήθηκε η ήδη κεκτημένη γνώση των μαθητών για το διάταγμα του Κρέοντα με παρουσίασή του από τη θεατρική παράσταση της Αντιγόνης στο θέατρο των Δελφών το 2002. Ακολούθησε διαλεκτική συζήτηση για την οπτική γωνία περί δικαίου του κρατικού εξουσιαστή της Θήβας σε αντιπαραβολή με τη θέαση της Αντιγόνης και τη δική της αντίληψη για τη δικαιοσύνη. Οι ομάδες ασχολήθηκαν με τον λόγο-αντίλογο που αναπτύχθηκε και εξέτασαν αν η ηρωίδα συγκαταλέγεται στην κατηγορία του ενεργού πολίτη. Επίσης, διερεύνησαν τις πολιτικές απόψεις του Κρέοντα μέσα από την εξέταση των στίχων που αναδεικνύουν την πολιτική του συλλογιστική.
Στη συνέχεια, παρουσιάστηκε στην ολομέλεια απόσπασμα από το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου το 2016 με αποσπάσματα από την Αντιγόνη του Ανούιγ. Οι ομάδες διερεύνησαν τις διαφορές των ηρωίδων ως προς τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την κρατική εξουσία αλλά και το ιδεολογικό τους υπόβαθρο. Ακολούθησε αναφορά στο ομώνυμο έργο του Μπρεχτ και στη δική του εκδοχή για το πολιτικό μήνυμα που εκπέμπει το έργο. Οι ομάδες διερεύνησαν συγκριτικά πώς σε κάθε διαφορετικό ιστορικό-κοινωνικό πλαίσιο η έννοια της πολιτειότητας και του πολίτη είχε ξεχωριστή ταυτότητα και ιδιοσυστασία. Ακολούθησε προβληματισμός και ανάθεση ρόλων στις ομάδες που υπερασπίζονται σε σύγχρονα ηθικά-κοινωνικά και πολιτικά διλήμματα είτε τον ρόλο του Κρέοντα είτε της Αντιγόνης, ώστε να αναδειχθεί η διαχρονικότητα της σκέψης του τραγικού ποιητή.
Το παρόν διδακτικό σενάριο εναρμονίστηκε με το ισχύον Πρόγραμμα Σπουδών καθώς επιδίωξε την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών με την αξιοποίηση των νοητικών δεξιοτήτων τους, όπως είναι η σύγκριση, η αξιολόγηση, η αφαιρετική ικανότητα, η διερεύνηση και ιεράρχηση εννοιών καθώς επίσης η ορθολογική αμφισβήτηση. Οι μαθητές ανέπτυξαν μεταγνωστικές δεξιότητες και οδηγήθηκαν μέσα από την τεχνική των ρόλων και τις ρητορικές αντιλογίες στη βιωματική κατάκτηση της γνώσης. Το διδακτικό σενάριο ήταν επίσης σύμφωνο με τους στόχους του ευρωπαϊκού έργου καθώς εξυπηρετήθηκε ο κριτικός, κοινωνικός και πολιτειακός γραμματισμός των μαθητών και μαθητριών. Κατά συνέπεια, η παρούσα διδακτική πρόταση λειτούργησε ως έναυσμα για τη διαμόρφωση της πολιτικής τους ταυτότητας και της δημοκρατικής τους αγωγής, εφόσον έννοιες όπως «ελευθερία», «νόμος», «πόλη», «πολίτης», «δίκαιο», «αρετή», «καλοκαγαθία» κ.ά., προσεγγίστηκαν ως αξίες και κριτήρια αποτίμησης και σημεία αναφοράς της ανθρώπινης δράσης τότε και σήμερα.
